kneepain dahiteb1

درد زانو 

زانو یکی از سه مفصل اصلی اندام تحتانی است که نیروی وزن را از بدن به زمین منتقل می کند. ساختمان مفصل زانو به گونه ای طراحی شده که ضمن ایجاد استحکام کافی برای اندام تحتانی، اجازه انجام حرکات مختلفی را به فرد می دهد و شخص در راه رفتن و فعالیت های روزانه به راحتی می تواند زانوی خود را خم و راست کند و قادر به پیاده روی، دویدن، بالا و پایین رفتن از پله، کوه پیمایی، فعالیت های ورزشی و … می باشد.
پس یک زانوی سالم فشارهای وارده را به خوبی می تواند تحمل کند، ولی اگر به علل مختلفی همچون بالارفتن سن، چاقی، ضربه، شکستگی، بیماری های التهابی و غیره سطوح غضروفی آن دچار تخریب شود، فضای بین استخوان ران و ساق پا کم شده و فرد دچار درد زانو می شود.
گاهی میزان تخریب غضروف مفصلی و بافت های استحکامی زانو به حدی است که این مفصل دچار بی ثباتی شده و فرد به راحتی قادر به راه رفتن نیست و حرکات ساده ای چون خم شدن برای پوشیدن کفش یا جوراب ناراحت کننده می شود. این شخص در هر سنی که باشد لذت زندگی و فعالیت های روزانه را از دست می دهد.
در این حال اگر با درمان هایی چون فیزیوتراپی، کاهش وزن، استفاده از عصا یا حتی اعمال جراحی ساده مانند شستشو و پاکسازی مفصل (آرتروسکوپی) درد زانو بهبود پیدا نکند، جراح ارتوپد پیشنهاد تعویض مفصل را مینماید. این جراحی با درصد بالایی از موفقیت همراه بوده و برای بیمار به معنی بازگشت به زندگی دلپذیر و تحرک بدون درد و رنج خواهد بود.
اگرچه تعویض مفصل، زانوی فرد را به شکل کاملا طبیعی باز نخواهد گردانید، لیکن انجام بسیاری از کارهای روزانه آسانتر و بدون درد خواهد شد. پس از انجام عمل تعویض مفصل، راه رفتن فرد سریع تر و راحت تر می شود و درد زانو به میزان چشمگیری کاهش یافته یا از بین می رود و قدرت ماهیچه های ران و ساق افزایش پیدا می یابد. در نتیجه توان فرد در انجام بسیاری از فعالیت های زندگی که از آن محروم شده بود مجددا بالا می رود. در اکثر موارد مفصل مصنوعی و نتایج آن سالیان سال باقی خواهد ماند.

ساختمان زانوی طبیعی

زانو یک مفصل لولایی است که شامل استخوان، غضروف، رباط و تاندون می باشد.
در مفصل زانو انتهای استخوان های ران و ساق با هم اتصال دارند. این محل اتصال توسط سطح صیقلی که غضروف مفصلی نامیده می شود پوشیده شده است. استخوان کشکک نیز در مقابل این محل اتصال قرار می گیرد و روی قسمت جلویی استخوان ران به هنگام خم و راست کردن زانو می لغزد. پشت کشکک زانو نیز توسط همین ماده صیقلی پوشیده شده است.
ماهیچه های اطراف زانو، عامل محرکه آن می باشند.زمانیکه زانو سالم و طبیعی باشد به راحتی و بدون درد، خم و راست می شود. در تصویر زیر قسمت های مختلف زانوی طبیعی نشان داده شده است.

knee anatomy3

زانوی آسیب دیده

آرتروز حالتی است که غضروف مفصلی فرسوده شده و سطح صیقلی خود را از دست داده است. در این حالت مفصل دیگر نمی تواند مانند گذشته به راحتی و بدون درد حرکت کند.
بیمارانی که آرتروز دارند معمولا انجام حرکاتی مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله و بلند شدن از صندلی برایشان دردناک و محدود خواهد بود. همچنین ممکن است در محل مفصل تورم داشته باشند.
شایع ترین نوع آرتروز ، تخریبی یا استئو آرتریت است که در اثر کهولت سن یا وزن بالا ایجادمی شود. ولی ضربه و بیماری روماتیسم نیز باعث از بین رفتن غضروف و فرسودگی مفصل می شوند.
هنگامی که غضروف مفصلی به طور کامل یا در قسمت هایی فرسوده می شود، باعث تماس استخوان ها با هم شده و ایجاد درد و احساس ساییدگی در مفصل می شود. تخریب مفصل در صورتی که شخص چاق باشد یا انحنای زیاد و غیر طبیعی در اندام داشته باشد سریع تر رخ می دهد.
اگرچه غضروف در عکس های رادیولوژی دیده نمی شود ولی اثرات فرسودگی آن به صورت کاهش فاصله بین استخوان دیده می شود.

اتنخاب درمان

اصلاح فعالیت های روزانه در کاهش اثرات آرتروز بسیار مهم است. برای مثال ممکن است لازم باشد تا کمتر از پیش راه بروید مخصوصا اگر این کار را برای ورزش انجام می دهید و به وضوح باعث ناراحتی شما می شود.
همچنین بهتر است از پله استفاده نکنید و از فعالیت های ورزشی که باعث درد می شود مانند دویدن و ورزش های داخل سالن خوددداری کنید. مخصوصا در افراد جوان ترو فعال تر ورزش های داخل سالن که شامل تغییر جهت های ناگهانی است بیشتر باعث ناراحتی می شود.
خیلی از افراد از قراردادن کیسه آب گرم یا یخ به طوری که به پوست آسیب نرسد احساس بهبودی می کنند. در مزیت استفاده از یخ یا گرما نظرات متفاوت است.
همچنین برخی افراد با بستن باندکشی دور زانو یا پوشیدن زانوبند درد خود را تسکین می دهند.
علاوه بر این روش ها برای کاهش درد، داروهای خوراکی نیز موثر هستند. در آغاز معمولا داروها بدون نیاز به نسخه پزشک استفاده می شوند که شامل ترکیبات آسپرین، استامینوفن یا ایبوپروفن است.
وقتی این نوع داروها در کاهش ناراحتی بیمار موثر واقع نشود، داروهای غیر کورتونی تجویز می شوند که توسط پزشک متخصص تجویز می شود. استفاده از مواد تغذیه کننده غضروف شامل گلوکوزامین و سولفات کندروایتین ها در آرتروزهای متوسط تا حاد موثر هستند.
علاوه بر داروهای خوراکی، از تزریق کورتون در زانوی آسیب دیده نیز استفاده می شود تا تورم را کم کرده و در نتیجه درد کاهش یابد. این روش که می توان از آن چند بار در سال استفاده کرد موقتی بوده و میزان و طول مدت تاثیر آن غیر قابل پیش بینی است.
علاوه بر کورتون ممکن است پروتئین طبیعی نیز در مفصل تزریق شود. این روش شامل 3 یا 4 تزریق در زانو است که درد را برای مدت قابل قبولی از بین می برد و اثر آن 2 تا 3 ماه و در بعضی افراد حتی بیشتر باقی میماند. به طور کلی این روش می تواند 2 بار در سال تکرار شود.
در موارد محدودی با کمک سیستم های اندوسکوپی زانو که اصطلاحا آرتروسکوپی نامیده می شود برای تمیز کردن زانوی آسیب دیده استفاده می شود. این روش در افرادی موثر است که دچار گرفتگی و قفل شدگی زانو در اثر پارگی غضروف و یا مینیسک زانو شده اند. نتایج این روش در درمان درد آرتروز غیر قابل پیش بینی بوده و معمولا برای از بین بردن درد استفاده نمی شود. اگر چه عکس های رادیولوژی ممکن است نشان ندهند ولی درد آرتروز معمولا بدتر شده و بیمار احساس ناراحتی بیشتری کند.
بنابراین جراحان از روش های تصویری دیگری مانند MRI برای بررسی وضعیت ساختار زانو استفاده می کنند.
روش هایی که توضیح داده شد برای این است تا بیمار بتواند با زانویی که عملا دچار آرتروز شده است مدارا کند. ولی اگر هیچ یک از این روش ها موثر واقع نشدند، مرحله بعدی عمل تعویض مفصل زانو است.

عمل جراحی تعویض مفصل زانو

جراحی تعویض مفصل زانو که به آن آرتروپلاستی کامل مفصل زانو (TKA) نیز گفته می شود عبارت است از برداشتن استخوان و غضروف آسیب دیده از انتهای تحتانی استخوان ران و انتهای فوقانی استخوان ساق پا و تعویض آن با مفصل مصنوعی از جنس آلیاژ فلزی و قطعات پلیمری. این پروتز کاملا شبیه مفصل طبیعی و سالم بدن نیست اما به خوبی جایگزین مفصل طبیعی می شود. هدف اصلی از این عمل از بین بردن درد و بازگرداندن کارایی و حرکت به مفصل زانو است.

آیا شما کاندیدای مناسبی برای انجام عمل تعویض مفصل زانو هستید؟

اگر درد ناتوان کننده داشته باشید :
برای بیمارانی که طی راه رفتن، بالارفتن از پله، نشستن و برخاستن از روی صندلی مشکل دارند جراحی تعویض مفصل انتخاب مناسبی است. این افراد ممکن است از درد متوسط تا شدید در وضعیت استراحت نیز شاکی باشند.
• درمان های محافظه کارانه چون فیزیوتراپی، کاهش وزن، استفاده از عصا، داروها و تزریق داخل مفصل موثر نبوده است.
• انحنا به داخل یا خارج (پا پرانتزی) در زانوها ایجاد شده باشد.
• سن 55 سال یا بالاتر: تعویض مفصل زانو معمولا در بالغین مسن انجام می گیرد، اما ممکن است این عمل برای بزرگسالان در تمام سنین در نظر گرفته شود.
• سلامت عمومی مناسب برای بیهوشی و عمل جراحی: بعضی از بیماری ها همچون کاهش جریان خون اندام و عفونت ها می توانند جراحی و بهبودی بعد از آن را تحت تاثیر قرار دهند.